Hörð gagnrýni á Seðlabankann

Ragnar Þórisson ritaði áhugaverða grein í Morgunblaðið í dag þar sem hann gagnrýnir hávaxtastefnu Seðlabankans. Háir vextir núna koma beinlínis í veg fyrir styrkingu krónunnar. Greinin í heild:

AÐ PENINGASTEFNUNEFND Seðlabankans hafi haldið stýrivöxtum óbreyttum í 12% er alveg út í hött enda blæðir íslenskum fyrirtækjum og heimilum á meðan sparifjáreigendur og erlendir jöklabréfaeigendur hlæja og græða á tá og fingri á okkur kostnað.

Þess má geta að Ungverjar, sem eru í meiri klípu en við, lækkuðu sína stýrivexti um 1% þann 27 júlí en þess má geta að AGS er með Ungverja í gíslingu eins og okkur þó þar sé sjóðurinn ekki að handrukka »Icesave« nauðasamning fyrir sína umbjóðendur eins og gert er grímulaust hér á landi.

Þessi peningastefnunefnd Seðlabankans virðist ekki hafa »götugreind« til að skilja það að íslenska krónan mun styrkjast ef stýrivextir verða lækkaðir en þess má geta að slíkt hefur gerst í Tyrklandi síðustu mánuði eftir að Seðlabanki Tyrklands byrjaði að lækka vexti jafnt og þétt og hafa hafa þeir nú lækkað stýrivexti um 8,5% niður í 8,25% á síðustu 8 mánuðum.

Tyrkneska líran hefur styrkst í gegnum þetta vaxtalækkunarferli. Því miður kemur hvergi fram í kennslubókum fyrir hagfræðinga að ef bankakerfi og hagkerfi hrynur samtímis, hindrar hávaxtastefna nauðsynlegan hagvöxt þar sem slík stefna fyrirbyggir fjárfestingu í atvinnuuppbyggingu.Þetta er staðreynd sem fjárfestar skilja vel og halda að sér höndum og því erum við komin í vítahring í umboði manna sem treysta því að meira af því sama sem kom gjaldmiðlinum í þrot muni ná honum aftur á flot.

Til þess að laða að nýja erlenda fjárfesta þá þarf að skapa grundvöll til fjárfestinga og fyrir lönd sem eru í klípu eins og Ungverjaland, Tyrkland og Ísland skiptir mestu máli að sýna fram á endurreisn efnahagsins og það er á þeim tímapunkti sem allir fjárfestar vilja komast inn, þ.e.a.s. á botninum og í byrjun vaxtalækkunarferlis. Nú þegar Tyrkir lækka vexti þá sýnir það erlendum fjárfestum að þeim sé alvara og hafi þor og þá byrja fjárfestar að koma inn og þá ekki bara til að kaupa ríkisskuldabréf heldur líka hlutabréf í fyrirtækjum og við það styrkist gjaldmiðillinn.

Ein birtingarmynd fáránleikans í hávaxtastefnu Seðlabankans er að nú liggja um 130 milljarðar af innlánum úr viðskiptabönkunum inni á reikningi í Seðlabankanum sem bankinn borgar 9,5% vexti af. Öllum ætti að vera ljóst að þessir peningar liggja dauðir og leiða ekki til verðmætasköpunar heldur leggjast á byrðar skattgreiðenda. Einnig er ljóst að þessir peningar leita td. ekki í fjárfestingar í íslenskum sprotafyrritækjum á meðan ríkistrygging er á þessum huggulegu dekurvöxtum sem, n.b., eru 8 sinnum hærri en í Noregi.

Skilaboð Seðlabanka Íslands til erlendra fjárfesta eru því einföld, hér á ekki að fara í endurreisn og hér ætla menn að dekra við þá fjárfesta sem eru fastir inni í kerfinu eins og jöklabréfaeigendur, sem að sjálfsögðu er algjör firra.

RAGNAR ÞÓRISSON,

Athugasemdir

[Alexander (IP-tala skráð) 19.8.2009 kl. 14:03]

Það sem Ragnar segir í grein sinni er á sömu nótunum og Egill Jóhannsson skrifar í bloggi sínu í gær (18.9). Ég leifi mér að kalla þetta "heilbrigða skinsemi". Svo eru það allir þessir sérfræðingar sem gera ekkert annað en að tala út og suður. Ekki var mikið gagn af öllum þessum fræðingum síðustu misserin. Er eitthver von um að það verði eitthvað gagn af þeim í dag?

Minn hugur segir að allt þetta sé hönnuð atburðarás sem við erum að fara í gegnum, td. "Problem-Reaction-Solution" aðferðin sem hefur reynst vel hingað til (gegn fólkinu).

[Sigurjón Jónsson, 20.8.2009 kl. 09:34]

Það er með þetta mál eins og svo mörg önnur í íslensku þjóðfélagi í dag.

Allir venjulegir menn sjá hvert vandamálið er, en það þarf hagfræðing til að sjá það ekki.

[Magnús B Jóhannesson (IP-tala skráð) 22.8.2009 kl. 18:19]

Sæll Frosti,

Ég er sammála því að hávaxtastefnan er kolröng og mun leiða til dýpri og lengri kreppu en nauðsynlegt er. Skemmtilegt finnst mér að bera saman hvað Bandaríkjamenn gera því þeir eru hvað lengst komnir í stjórnun efnahagsmála í frjálsu markaðshagkerfi og þeir stýra AGS að miklu leyti. Þeir hafa brugðist allt öðruvísi við en vinstristjórnin á Íslandi. Þeir hafa lækkað vexti, lækkað skatta og aukið stuðning ríkisins við atvinnulífið (stimulus package), sjá http://mbj.blog.is/blog/mbj/entry/930605/

Það sem ekki kemur fram í greininni hans Ragnars er að háir vextir eru hvatning til sparnaðar, sem gengur þvert á það sem við þurfum núna. Við þurfum að losa fjármagn úr sparnaði og setja það í uppbyggingu atvinnulífsins.

Það er sorglegt að sjá hvað þessi ríkisstjórn er ráða- og getulaus.