Hver greiddi ferðina til Sardiníu?

Á 19. öld ákvað ónafngreindur breskur lávarður að heimsækja hina fögru miðjarðarhafseyju Sardiníu, ásamt fjölskyldu sinni og þjónustufólki. Ferðalagið gekk eins og í sögu. Lávarðurinn og fylgdarlið hans gisti aðeins á bestu hótelum og snæddi aðeins á bestu matstöðunum - ekkert var sparað.

Eyjaskeggjar tóku að sjálfsögðu vel á móti þessum forríku ferðamönnum. Lávarðurinn ákvað líka að framlengja dvölina um tvo mánuði. Kostnaðurinn var að sjálfsögðu verulegur. Alls staðar greiddi lávarðurinn með ávísunum í pundum á viðurkenndan breskan banka. Ávísunum lávarðsins var vel tekið, enda voru þær í pundum og á þessum árum var gjaldmiðill eyjaskeggja ekki upp á marga fiska.

Það eina sem skyggði á heimferðina voru vaxandi áhyggjur lávarðarins af því hve óskaplega margar ávísanirnar urðu og hversu stóra spildu af ættaróðalinu hann þyrfti nú að selja til að standa í skilum við bankann.

En svo fór að mörgum mánuðum eftir heimkomuna bólaði ekkert á ávísunum frá Sardiníu. Lávarðurinn var undrandi og feginn. Árin líðu og aldrei bárust ávísanirnar frá Sardiníu og lávarðurinn þurfti aldrei að greiða sumarfríið góða á Sardiníu.

Ávísanirnar voru aldrei innleystar. Þeir sem höfðu fengið greitt með ávísunum notuðu þær einfaldlega til að greiða fyrir eitthvað annað. Þær nutu meira trausts en mynt eyjaskeggja löngu eftir að lávarðurinn var allur. Þær urðu gjaldmiðill.

Spurningin er hinsvegar þessi: Hver borgaði fyrir ferðalag lávarðsins?

Athugasemdir

[Goggi Tjalli (IP-tala skráð) 30.1.2012 kl. 16:56]

Eyjaskeggjar greiddu smám saman reikninginn þar sem ávísanirnar eyddust hver af annarri á tveimur árum og urðu að engu.

[Kolbrún Hilmars, 30.1.2012 kl. 19:29]

Ávísanirnar hafa auðvitað ekki "eyðst" en einhver hefur að lokum hent þeim í ruslið og tekið á sig tapið.

Nema safnarinn; erfingjar hans fengju áreiðanlega margfalt andvirðið fyrir þessa safngripi í dag. :)

[Helga Kristjánsdóttir, 31.1.2012 kl. 02:18]

Ég er að velta fyrir mér sögunni,að ávísanir voru til fyrir aldamótin 1900- ég hefði viljað að ég ljósritaði ávísun sem Guðmundur í Byko styrkti handboltadeild Breiðabliks með,kr.50,000. þegar veldi hans var að byrja í skúr á Nýbýlaveginum. Hróðug fór ég og keypti búninga,við saumuðum auglýsinguna á sjálf til að spara. Valdi bróðir þinn Frosti var þá upp á sitt besta í handboltanum.

[Jón Baldur Lorange, 31.1.2012 kl. 08:32]

Sá sem síðastur sat uppi með ávísunina, og gat keypt annað fyrir hana.

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 31.1.2012 kl. 10:25]

ESB.

[Gunnar Rögnvaldsson, 31.1.2012 kl. 11:09]

Spurningin er eiginlega röng því gjafir eyjaskeggja til lávarðarins skiptu ekki neinu sérstöku máli. En gefum okkur þó í smástund að hún sé rétt.  

Eyjaskeggjar borguðu ferðina, því þarna fengu þeir gjaldmiðil sem var ekki í neinni jarðensku samhengi við hagkerfi þeirra. Þeit hættu því að geta haft virkt bankakerfi á eyjunni því það var ekki hægt að lána út sömu ávísunina samtímis til allra sem vildu. Vextir urðu því gerræðislega háir. Bændur gátu ekki fengið lán fyrir áburði og flestir fluttu á endanum brott eða dóu úr hungri. Skipastóll eyjabúa fúnaði og hvarf því eyjabúar hættu að geta prentað eigin ávísanir á þau verðmæti sem hagkerfi eyjunnar aflaði þeim til að kaupa sér ný skip.

Svo fór að lokum að ekki var lengur hægt að selja neinn fisk úr landi til að afla fjár og bjarga þar með efnahag eyjunnar. Gengi ávísananna var ekki í neinu samhengi við þarfir eyjunnar. Hún dó því með nokkrar ávísanir uppi í skápum sínum. Eins og Nýfundaland og svo Grikkland í dag.

En hægt er komast til eyjunnar á bátum í dag. Þar geta ferðamenn skoðað fornminjar - og ef til vill fundið gamlar gulnaðar ávísanir hér og þar.

Kveðjur

[Guðmundur Jónsson, 31.1.2012 kl. 15:58]

Ef eyjaskeggjar nota ávísanirnar eins og peninga sín á milli án þess að fara nokkurtímann með þær til bretlands og innleysa þær þá hefðu þeir allt eins getað búið þær til sjálfir og sleppt því að vinna fyriri lávarðinn.

Voru allir eyjaskeggjar í Smafylkingunni ?

[Jónas Gunnlaugsson (IP-tala skráð) 2.2.2012 kl. 22:39]

Að sjálfsögðu höfðu þeir sína íslensku krónu, sem kom þeim í fremstu röð meðal þjóðanna, og ekki síst næstum allir höfðu atvinnu. Þeim hefur ekki þótt amalegt að fá ávísun í sterlingspundum frá Breskum "Lordi."  Þessi saga skýrir allvel hve traustið er mikilsvirði.

 http://www.herad.is/y04/1/2012-02-01-0122-continental.htm

http://www.herad.is/y04/1/2011-11-03-fjarmagn.htm

http://www.herad.is/y04/1/2011-11-14-flettan.htm

[G. Tómas Gunnarsson, 3.2.2012 kl. 16:56]

Það var "myntslátta" eða "seðlabanki" hins hins Breska lords sem borgaði kostnaðinn við ferðina.  Jafnvel þó að því "trausta" fyrirtæki hafi verið komið á fót óviljandi.

Eyjaskeggjar treystu lordinum, og eftir brottför hans frá eyjunni, var framboðið af hans "peningum" takmarkað og jókst ekki, svo þeir héldu verðgildi sín vel, hugsanlega betur en annar gjaldmiðill á eyjunni.

Myntslátta og seðlaútgáfa hafa verið nokkuð arðbærar atvinnugreinar í gegnum tíðina og eru enn.